Wielu z nas może sie wydawac, że popularnosc ropy naftowej zaczeła sie wraz z industrializacja i w
gruncie rzeczy byłoby to prawda jesli brac pod uwage tylko i wyłacznie skale wykorzystania. Jednak
patrzac na sposoby jej wykorzystania przez człowieka, należy stwierdzic, że swoja kariere rozpoczeła
dawno temu.

dorzeczach Eufratu i Tygrysu zasobów ropy i bituminów. Smolista substancja szybko zyskała uznanie
przede wszystkim wsród konstruktorów, którzy używali jej do uszczelniania np. kadłubów statków czy
spajania cegieł. Ta technika została miedzy innymi użyta przy budowie wie¿y Babel, ponad dachami
Babilonu. Znamienity przykład na użycie ropy, do uszczelniania łodzi podaje Biblia, w której to sam Noe wysmarował Arke od wewnatrz smoła by nie przepuszczała wody. Podobne zastosowanie odkryli Indianie w Ameryce, którzy uszczelniali nia czółna ale równiez impregnowali ubrania, wykorzystywali jako leki i prawdopodobnie stosowali do opału.

Przez wieki sposoby wykorzystania nie uległy wiekszym zmianom, dopiero około 1000 roku Arabowie
opanowali sztuke destylacji, a od XII wytwarzali nafte na masowa skale. Niestety ich odkrycia przepadły na długie wieki i dopiero w XIX w. przyniósł podobne odkrycia.

Przodkowie najwiekszych dzisiejszych ropy naftowej, odkryli ja stosunkowo pózno, bo dopiero w XVIII w. n.e.. Zarówno Europejczycy, jak i pierwsi amerykanscy osadnicy nie wiedzieli co to bituminy oraz jak można je wykorzystywac. Pierwsze wycieki ropy naftowej zostały odkryte w 1750 roku w Pensylwanii, Wirginii i okolicach Nowego Jorku. Przez ponad 100 lat była ona jednak traktowana jako substancja szkodliwa, brudzaca wode. Dopiero odkrycie w 1847 roku, przez Samuela M. Kiera zastosowania dla niej, rozpoczeło jej sprzedaż. Okazało sie, że swietnie zastepuje tłuszcze roslinne i zwierzece, jako smar, z którego chetnie korzystały wozy udajace sie na Dziki Zachód w poszukiwaniu złota.

Dziesiec lat pózniej, kanadyjski geolog, Abraham Gesner, odrył nafte, uzyskiwana poprzez destylacje
oleju skalnego. Również Polska miała swój udział w historii wykorzystania ropy naftowej. Ignacy
Łukaszewicz skonstruował w 1853 roku lampe naftowa, która była stosowana w szpitalach we Lwowie, a rok pózniej doprowadził do otwarcia pierwszej w Europie kopalni ropy naftowej. W 1856 roku otworzył z kolei pierwsza destylarnie Europy. Mozna wiec smiało powiedziec, że Polska pokazała Europie jak wykorzystac ta najcenniejsza substancje swiata. 1857 rok przyniósł pierwsza studnie naftowa i wybudowana obok niej rafinerie w Oil Springs w Ontario. Ten sam rok to produkcja na poziomie 2000 baryłek w Rumunii.

Poczatków przemysłu naftowego upatruje sie jednak w przedsiewzieciu, które zakonczyło sie
bankructwem. W 1854 roku, George H. Bissel założył w New Haven w stanie Conecticut, spółke
Pennsylvanian Rock Oil Company, która rozpoczeła wiercenia w Titusville. Było to miejsce, gdzie w 1854 roku Edwin L. Drake odwiercił pierwszy szyb naftowy. Model biznesowy opierał sie na sprzeda¿y surowca jako paliwa, smarów i materiałów oswietleniowych. Jak jednak wspomniałem na poczatku, okazało sie to nieudana inwestycja, przynamniej dla Bissela. Wiara w przyszłosc ropy naftowej i ogromne zyski jakie mo¿e przyniesc, skłoniły inwestorów do założenia nowej spółki, na której czele postawili bezrobotnego Drake.

Pierwszy szyb naftowy, był bardzo prymitywna drewniana konstrukcja, z wiertłem napedzanym maszyna parowa. Wiercenia bardzo utrudniały dopływ wody i osuwajacy sie grunt do wnetrza odwiertu. Drake postanowił wiec wbic w ziemie metalowa rure długosci 12 metrów i w jej wnetrzu rozpoczac wiercenia. Dzieki temu pionierskiemu posunieciu, udało sie wwiercic na głebokosc 27 metrów gdzie natrafiono na pokład ropy. By ja wydobywac należało zamontowac pompe, która dziennie wydobywała od 10 do 25 baryłek. Rosnacy popyt szybko przyczynił sie do kolejnych wiercen i zwiekszenia wydobycia, co również znacznie obniżyło ceny z 10 dolarów za baryłke do 10 centów.

Zaczeła sie Era ropy naftowej, pierwszy transport do rafinerii odbywał sie na wozach i barkach wodnych w drewnianych beczkach. Pierwsza rafineria powstała nad Atlantykiem, wkrótce jednak powstały nowe, przyczyniajac sie tym samym do budowy w 1865 roku pierwszego rurociagu. Miał on 8 kilometrów długosci i łaczył rafinerie ze stacja załadunkowa kolei. Kolejny rurociag miał już 97 km długosci i dziennie transportował 5000 baryłek ropy z pola naftowego do Pittsburgha.

Sukces Edwina L. Drake’a przyczynił sie do kolejnych odkryc złó¿ ropy na terenie Stanów
Zjednoczonych, aż w koncu udało sie natrafic na olbrzymie złoże ropy w Zatoce Meksykanskiej. 10
stycznia 1901 roku, gdy zrobiono odwiert w Spindletop, ropa trysneła na wysokosc 60 metrów. Było to najwieksze odkrycie w tym czasie, a szyb dostarczał 100 000 baryłek dziennie.

Przemysł naftowy własnie sie rodził, ropa była wydobywana prawie na całym swiecie i coraz to nowe
kraje mogły poszczycic sie wydobyciem. Najpierw Włosi wydobyli niewielkie ilosci w 1960 roku, nastepnie:

• Kanada,
•  Rosja,
• Polska,
•  Rumunia,
• Japonia,
• Niemcy,
•  Indie,
•  Indonezja,
•  Peru,
• Meksyk,
•  Argentyna i Trynidad dokonały odkryc.

Co może dziwic, pokłady ropy naftowej na Bliskim Wschodzie zostały odkryte wyjatkowo pózno. W koncu to własnie tam ropa i bituminy były znane od tysiecy lat. Pierwsze odkrycia nastapiły w Iranie w 1908 r, a nastepnie w Iraku w 1927 roku. Do 1938 roku nie zdawano sobie sprawy, z potencjału jaki kryja ziemie tego regionu. Wtedy bowiem, na terenie Arabii Saudyjskiej odkryto olbrzymi pokład roponosny, co zapoczatkowało liczne wiercenia w tym regionie. Dzis Bliski Wschód może poszczycic sie zasobami stanowiacymi ponad 50% wszystkich swiatowych złóz.




Wiecej na ten temat można znalezc:
Daniel Yergin, Nafta, władza i pieniadze, Philip Wilson, Warszawa 1996.
J.R. Craig, D.J. Voughan, B.J. Skinner, Zasoby Ziemi ,(tł.) z ang., PWN, Warszawa 2003.